Cụ Cóc Già Trong Ngôi Làng Quỷ Ám

Làng Lor. Ban trưa. Không gian đặc quánh, cây cối sững lại chết lặng, thắc thỏm chờ đợi. Rồi mưa, mưa sầm sập, gió vung roi quất ràn rạt vào bộ mặt lở lói của núi đồi. Mấy năm nay đã không mưa thì hạn đến khô queo khô quắt, mưa thì mưa như điên dại. Mình lo lắm. Lũ làng vác dao rựa đi bên kia con suối chưa về. Sáng nay, nghe nói có một nhóm người lạ đến chặt đám cây còn lại nơi đầu nguồn con suối lớn, trai gái trong làng hùng hổ kéo nhau đi. Nước suối chẳng mấy chốc dâng cao, ngầu đỏ, cuồn cuộn chảy, đẩy những cành cây xồng xộc lao theo. Nước đã nuốt chửng gờ đá mới đắp bên bờ, trơ ra những hõm đất bầm như máu. Là máu người đã nhuộm đỏ đất đai? Mình buồn bã nghĩ trở về nhà rông đánh một hồi cồng dài. Đáp lại tiếng cồng là tiếng gầm rú như vọng lên từ lòng đất, ầm ào, hậm hực, cuồng nộ.

Lũ quét, Giàng ơi!

Mình hét to, vội chạy lên nhà rông. Nhưng chân không nghe, khựng lại mấy lượt mới chịu lừng khừng bước. Một con nước như con quái vật to bằng núi lừng lững chạy trên suối lớn, đi đến đâu nó cuốn cây cối nhà cửa bên đường nhai răng rắc và cười lên khoái trá. Con thú hoang hung hãn quay cuồng trong tiếng gầm réo kinh hoàng. Cùng với nó là tiếng dê kêu, bò rống, chó sủa, cả tiếng người khóc than. Mình khuỵu xuống, run lên từng đợt, nước nhòe mắt, chảy xuống miệng mặn đắng. Người làng vẫn chưa về, mình níu vào mép cửa đứng dậy. Đầu con quái vật vừa đi qua, cái đuôi ngầu bọt kéo lê trên đường, mang theo những cành cây chỏng chơ, những mái tôn rúm ró. Mình cố nhấc từng bước nặng trịch ra đầu làng. Buồn quá, bây giờ mình như con chó săn què chân già nua, luẩn quẩn trong ngôi làng xơ xác, kinh hãi nhìn trời đất trả thù người.

Mình dụi mắt, có đúng vậy không? Giàng ơi, lạy cho mình già mà nhìn không rõ. Nhưng sao mà đau quá, choáng váng quá? Mình căng mắt nhìn lần nữa. Một khoảng đất rìa nghĩa địa bị gặm mất, nước đang không ngừng xoáy vào. Mộ bà đâu rồi? Quái vật mang mộ bà đi đâu, dừng lại ở đâu? Mình khóc nấc lên một hồi rồi bước đi, khật khưỡng bên bờ suối, theo dòng nước về xuôi. Trước mắt mình, núi đồi trơ trọi, nham nhở, lốm đốm những mảng màu kỳ dị. Chỗ đỏ lòm, nơi đen kịt, bừa phứa như bức tranh của một kẻ điên. Mình cứ bước đi, bước đi, đi hoài đi mãi. Những rẫy cà phê bị phá nát trơ gốc, trong đó những ông chủ người dưới xuôi đứng bần thần, đau đớn nhìn vườn cây hoang tàn. Nơi này trước kia là rừng, nơi thấm đẫm mồ hôi và máu của thợ săn làng mình. Sau những năm dài thiếu đói, rừng cây lần lượt thành rẫy cà phê của người dưới xuôi lên. Rẫy của làng co lại về phía núi sâu. Rừng như chiếc bánh bị băm nát, bị nuốt dần trong ánh nhìn tuyệt vọng của người làng. Không biết đã bao lần mình đứng ra chứng kiến cho những cuộc mua bán, đổi chác của người làng với khách từ xa đến. Một bên là đất, bên kia là xe máy, ti vi và vải vóc. Mình chứng kiến là đủ, chẳng cần giấy tờ với con dấu đỏ chót như người miền xuôi. Mình tiếp tục đi, đồi núi như chờn vờn chờn vờn trong một vũ điệu loạn xạ. Mình nhớ quá, nhớ quá Giàng ơi!

Mình nhớ cái ngày xưa ấy, đã xa lắm, cũng một ngày mưa…

Mưa rừng xối ào ạt, gió gào thét, gió hú dài trên đồi. Giàng ơi, mưa gì mà mưa dữ vậy Giàng! Bà mình ngồi trong góc nhà sàn, nhìn vào khoảng không bên ngoài trắng một màu mưa thảng thốt. Bà ngồi từ giữa khuya đến bây giờ, lưng cụp xuống, đôi tai dài thõng xuống chạm vai, ánh mắt vốn tinh anh giờ như ngây dại. Thằng con trai bà, tức là cha mình đi chưa về. Cái làng này giờ như hóa điên, máu điên dồn lên đầu, khiến tay ai cũng lăm lăm giáo mác, cứ muốn xông tới, lao tới giết hại, phá vỡ một cái gì.

Bà lê ra trước cửa nhìn. Con đường nhão nhoét, lầy lụa, mùi cỏ mục, mùi phân trâu bò túa lên hôi thối. Bà nhăn mặt, trầm trầm nhìn vào làn mưa đang chảy xuống từ bầu trời đen kịt, nặng nề. ở làng này, không ai có cái nhìn lạ như bà mình. Mắt đàn ông mí sùm sụp, che giấu lòng mắt đỏ ngầu, chẳng biết vì rượu hay vì lòng căm hận, mắt đàn bà ngây dại, lóe lên cái nhìn hoang dại, háo hức. Duy chỉ mắt bà mình là có nét ưu tư, một nỗi ưu tư sâu thẳm, vời vợi. Mình không thích cái nhìn của bà, vì nó luôn ném về phía người đối diện một câu hỏi, một sự dò xét, một cái nhìn nghiêm nghị. Có lúc mình cũng bắt gặp cái nhìn đau đớn, dài dại nơi đôi mắt ấy, đó là lúc đội quân thiện chiến của làng trở về trong tiếng hú dài mừng chiến thắng hay tiếng khóc, tiếng thét vì thua trận.

– Này, cái thằng chó rừng kia, không ra ngoài kia xem chúng nó về chưa? Mày ngồi đó làm gì, đi ngay rồi về báo cho tao.

Giọng bà ré lên chát chúa, khẩn thiết, mình thấy run sợ cái âm thanh sắc lạnh vọt ra từ cổ họng của người trên một trăm tuổi là bà mình. Mình bước đi trong mưa, chân dẫm đạp lên phân trâu ngựa ngập ngụa chảy ra từ dưới sàn nhà, mũi ngạt cứng lại, mình thở bằng miệng, vừa thở vừa chạy ra phía cuối làng.

Nghĩa địa hiện ra trong một màu vàng ma quái, cỏ mọc um lên che hết cả, nhưng mình vẫn mường tượng bên dưới, nơi chân bọn cỏ sung sức kia, những ụ đất chứa người chết vẫn bốc lên thứ mùi đặc biệt, không rõ là mùi gì, một thứ mùi hăng hắc, khăm khẳm đến phát ớn. Mình chạy vèo qua con đường ngập cỏ, lá sắc lẹm cọ vào chân đau buốt. Mình vươn cổ lên, bên kia, làng Buk nhập nhòa trong làn mưa và khói, tất cả như hư hư thực thực. Mình căng mắt nhìn, bên kia con nước, lau sậy mọc um tùm, không có lấy một lối đi nào, dù là nhỏ nhất. Không thấy tín hiệu nào cho thấy đội quân của làng trở về.

Có thể, bây giờ đây, những chiến binh của làng, có cha, anh mình đang hăng máu xông vào từng nhà của làng Buk, kéo bật ra khỏi giường những người đàn bà đẹp nhất, ôm chầm lấy và…hay đang nắm lấy, ôm lấy của cải của làng Buk, ché rượu, ngà voi… Chà chà, thích quá, sướng quá! Mình vuốt mặt, hú vang. Một con thỏ vụt chạy ra từ trong bụi cây ngay bên cạnh chỗ mình đứng, hai chân nó xoắn xuýt trông thật buồn cười. Mình đứng dạng chân, tự thấy to lớn, lực lưỡng, không còn sợ sệt như khi băng qua nghĩa địa.

Nhưng đội quân của làng không chiến thắng như mong đợi. Khi ánh nắng hấp hối sau dãy núi Bò là lúc họ trở về. Từng bước chân mệt mỏi lê lết trên mặt đất ẩm ướt, từng gương mặt thẫn thờ, mỏi mệt và sầu thảm. Chẳng có trâu bò và rượu cần, chẳng có tiếng chiêng trống mừng thắng trận, chỉ có ba cái xác đàn ông làng mình và một người đàn bà bắt được sau cuộc chạm trán nảy lửa giữa một bên là đội quân khát máu và một bên là toàn bộ người làng Buk. Cha mình không về nhà mà ra đứng giữa làng, mình lực lưỡng cuồn cuộn cơ bắp, mắt vằn lên nét nhìn điên loạn, hung dữ khác thường. Xác ba người đàn ông làng mình được đặt trên nền đất trước nhà rông, mặt rúm ró trông kinh sợ. Họ mình trần, nhớp nhúa, khố lệch một bên, rách tả tơi. Một cái bên đùi rách toác, đầm đìa máu đen, một cái bị một vết chém ngang bụng, phơi ruột ra ngoài, cái nữa toác đầu, mắt lồi ra ngoài trừng trừng nhìn lên trời. Lũ ruồi nhặng không biết từ đâu ngửi thấy mùi, túa ra bâu đầy lên những thân hình nằm sóng sượt trên mặt đất. Người đàn bà tù binh bị trói nghiến vào chiếc cột gỗ lim đen bóng, đẫm nước. Hai cánh tay chị ta hằn những vết cấu véo thâm tím, bị trói ngoặt ra sau cột, khiến mình ưỡn ra phía trước, nhô cao cặp vú tròn mẩy. Váy trễ xuống, rách lỗ chỗ. Đầu chị ta ngẩng lên, mắt mở trừng trừng, lia cái nhìn sắc lạnh về phía trước, nơi người làng mình đứng tụ tập đông nghịt.

Bà mình bò thụt lùi xuống cầu thang, chầm chậm, chầm chậm như con ốc sên lớn. Bà ôm lấy cây cầu thang, co mình trượt xuống dần theo từng bậc. Những sợi tóc ít ỏi bết dính, nhô ra cái sọ nhỏ và tròn như trái bầu khô. Khi chạm mặt đất, bà gập khuỷu tay bò toài, kéo lê đôi chân teo tóp, co quắp phía sau, trái bầu khô ưỡn về phía trước. Bỗng chốc bà biến thành con rùa già lê lết trong lòng suối cạn. Mặc cho bùn lầy lụa, bà lê về phía đám đông. Người làng như đang say, đang điên. Họ vây quanh ba cái xác, vây quanh nữ tù binh, miệng gào lên thứ âm thanh đầy căm giận. Họ nhìn người đàn bà như thể chị ta chính là thủ phạm của cuộc chiến thảm khốc vừa xảy ra, là kẻ đã sát hại ba chiến binh dũng cảm đang làm mồi cho lũ ruồi kia. Bọn đàn ông nhìn vào ngực chị, háo hức, lũ đàn bà nguýt dài, chửi bới, lăng mạ chị bằng những lời lẽ cay độc nhất mà họ có được. Nữ tù binh đáp trả lại bằng thứ tiếng rất lạ, mình không tài nào hiểu được, người làng cũng không hiểu được. Hình như chị ta đang trần tình điều gì đó. Chị ta nói một hồi dài, rồi dường như kiệt sức, đầu ngoặt sang một bên, nước dãi chảy xuống giữa khe ngực đã xanh tái vì lạnh. Bà mình ngồi xòa trên bùn, phía sau đám đông điên loạn. Không biết là nước mắt hay nước mưa chảy ướt đầm trên mặt bà. Khuôn ngực lép kẹp, phẳng lì như ngực trẻ con, treo lủng lẳng hai quả mướp khô tong teo dán sát vào bộ xương run rẩy. Mặc cho mưa liên hồi bỏng rát, mắt bà mở thao láo sáng đến bạo liệt. Bà cất tiếng gọi, giọng the thé. Mình dán mắt vào ngực nữ tù binh đang vổng lên kia, vờ như không nghe thấy. Bà huơ tay rối rít, miệng phun nước phù phù.

– Đuổi con ma xấu xí ấy đi! – Có tiếng ra lệnh.

Một loạt đất đá nã về phía bà, bà cúi gập người, tiếng bình bịch làm mình đau nhói. Chừng như không chịu được, bà quay đầu trườn qua một đám phân lớn, lánh ra xa. Những kẻ vừa ném đá quay đầu cười hả hê. Cha mình đứng bên kia, liếc vội về phía bà, cụp mắt, cúi đầu. Lũ đàn ông, đàn bà sau một hồi nhảy nhót điên loạn, tụ tập một chỗ trong nhà rông. Từng ché rượu được mở ra bên đống lửa cháy hừng hực giữa nhà. Mùi thịt chuột nướng thơm nức mũi lan trong không gian như đặc quánh lại vì hơi người. Họ uống như chưa bao giờ được uống. Bây giờ thì họ không để ý đến tên tù binh khốn khổ đang bị trói quặt tay ra phía sau và ba cái xác đàn ông đang gội mưa bên ngoài. Nước suối chảy liên hồi vào ché rượu, ánh lửa chập chờn loang loáng trên từng khuôn ngực trần của đàn ông đàn bà đẫm mồ hôi. Lũ trẻ con về hết, trong nhà rông còn lại người lớn. Có tiếng khóc, tiếng cười, tiếng ho sặc sụa, tất cả quyện thành một mớ âm thanh hỗn độn vang lên trong đêm đen kịt. Bên ngoài, gió vẫn cuộn mưa hối hả xối trút xuống từng đợt rào rào, như hăm dọa, như thách thức.

Không có ai biết rằng, bà mình từ đầu tới giờ vẫn ngồi yên ở chân cầu thang nhà rông, những sợi tóc bạc trắng dính bết vào cổ khẳng khiu. Bà ngồi, trầm ngâm và tang thương như bức tượng nhà mồ hoen ố. Mặc gió, mặc mưa, mặc cái lạnh xía vào da, ngấm sâu vào xương, bà ngồi, mắt đăm đăm nhìn về phía người nữ tù binh đang rũ xuống run rẩy.

Không biết từ bao giờ, làng mình và làng Buk trở thành kẻ thù của nhau, chỉ biết khi mình bắt đầu lớn lên, những cuộc chém giết giữa hai làng đã trở thành một hoạt động thường xuyên, quen thuộc. Chỗ con nước ranh giới giữa hai làng là nơi các bà mẹ nhắc nhở con cái tuyệt đối không được vượt qua. Trong những cuộc đi săn, con thú khôn ngoan thường chạy vọt qua con suối nhỏ ấy để thoát thân. Bọn săn cáo, săn thỏ đến đó đều dừng lại, tuyệt vọng nhìn con mồi ngon chuồi khỏi tầm tay. Chỉ khi nào tất cả thanh niên trai tráng, gậy gộc giáo mác bên mình, mới hùng hổ ùa sang, khi ấy cuộc đổ máu xảy ra. Và đã từ bao đời nay, khi thì bên kia, khi thì bên này, ập vào làng đánh giết nhau. Không biết bao nhiêu máu đã đổ, không biết bao nhiêu thanh niên trai tráng đã liều lĩnh xông vào nhận lấy những cú đâm, nhát chém hay đơn giản chỉ là cú nện bằng chày giã gạo, để rồi lặng lẽ đến nằm dưới những ngôi mộ lạnh lẽo nơi nghĩa địa đầu làng, ùa sang bên kia đánh giết rồi thất thểu trở về trong tuyệt vọng hay hò reo đuổi theo đối phương đang kiệt quệ tháo lui, đó là sự giao lưu duy nhất, một sự giao lưu không lấy gì làm thân thiện giữa làng mình với thế giới bên ngoài.

Bà mình kể rằng cái năm xa xưa ấy, khi mình đã được ba mùa rẫy, cũng vào một đêm mưa gió, khi mọi người làng đang chìm trong giấc ngủ say đầy mộng mị, cửa mọi nhà khóa chặt đề phòng thú dữ, một toán thanh niên làng Buk bất ngờ ập tới, phá tanh bành nhà rông, cướp đi rất nhiều của cải và người làng. Mẹ mình cũng bị bắt đi trong đêm đen khủng khiếp đó. Mình không nhớ được hình ảnh của mẹ, nếu bây giờ có gặp, thì đã thành người đàn bà xa lạ, người của làng Buk rồi. Tuổi thơ mình côi cút bên người bà già nua có đôi tai đặc biệt dài và cái nhìn cháy sáng. Cha, anh mình ít khi về nhà, thường họ hăm hở với nhưng chuyến đi săn. Săn thú rừng và săn đầu người làng Buk.

Hằng đêm, sau khi thầm thì trò chuyện với mình, bà lại chìm vào thế giới riêng của bà, ở đó, bà tha hồ trò chuyện với những hồn ma. Những câu chuyện kéo lê thê trong đêm không dứt. Có lần mình hỏi chuyện gì mà bà nói nhiều đến thế, bà bảo hồn ma cũng có điều cần trần tình, cần chia sẻ và cảm thông. Bà rù rì rù rì những điều kỳ lạ, bằng một giọng nói kỳ lạ. Có những đêm, khi đã khuya lắm, mình bừng tỉnh dậy, vẫn thấy bà ngồi trong góc nhà sàn, miệng lẩm bẩm, tay huơ huơ ra phía trước, mắt sáng quắc. Mình không tin chuyện bà nói chuyện với ma quỷ là có thật nhưng vẫn thích thú vì đó là điều bí mật lớn, đầy tự hào, không hé răng cho ai biết.

Trong làng, bà là một thành viên dị biệt, một con người không thể hòa nhập được với cộng đồng bền chặt, kiên cố của làng. Vậy nên, bà không bao giờ được tham dự vào một cuộc vui nào. Từ lễ mừng nước mới, lễ cầu mưa, đến đám ma, đám cưới… bà chỉ bò ra khỏi nhà, ngồi từ xa nhìn lại, miệng nhóp nhép. Làng có chuyện vui, đôi mắt bà hấp háy, những nếp nhăn giãn ra, miệng khép chặt nén tiếng cười chực bật ra khanh khách. Nhưng vui ít, buồn nhiều. Thường khuôn mặt bà bị băm nát bởi những nếp nhăn cau lại, trông vừa đau đớn vừa hung dữ khác thường. Có lần cha mình hét vào tai bà: “Ở nhà đi!” Bà không nghe. Cha trói bà vào góc nhà, bà khóc ti tỉ suốt đêm, cha vẫn không thả. Một đêm, chờ cha ngủ say, bà bí mật cắn đứt dây trói. Lần ấy những chiếc răng còn lại của bà theo máu chảy xuống dưới sàn nhà. Mãi sau này tôi mới biết, cách đó hơn ba mươi năm, bà đã bị dân làng Buk bắt về bên kia con nước, thầy cúng bên ấy đã làm phép buộc bà làm người làng Buk, nô lệ làng Buk, chết đi làm ma làng Buk. Nhưng bà đã trốn về. Hôm ấy, cha bắt gặp bà bị đánh gãy cả hai chân, trườn về làng, trên mình không một mảnh vải. Trông thấy bà, cha đã bỏ đi, làm lơ như không thấy, vì luật làng đã định, không thể tiếp nhận kẻ đã sống bên làng Buk. Bà réo gọi. Cha đi một quãng, quỵ xuống, không bước được nữa đành quay lại, cõng bà về trong tiếng chửi bới, nhục mạ của người làng. Từ đó, bà chỉ có thể làm bạn với ma quỷ, những vị khách đầy bí ẩn ghé thăm trong đêm tối. Từ đó, bà như con cóc già khổng lồ, ngồi ở góc nhà, trầm ngâm suy nghĩ, thỉnh thoảng nói điều gì đó một mình hay trò chuyện âm thầm với những người bạn đến từ thế giới bên kia.

Mình không thích con cóc già xấu xí ấy nhưng không có lý do gì để chối bỏ. Mấy năm gần đây, bà ăn uống rất ít, di chuyển rất ít và hoàn toàn vô hại. Nhưng trong cái đêm tang tóc, cái đêm mà ba chiến binh dũng mãnh của làng chết thảm ấy, bà mình lại lê ra ngồi trước nhà rông. Trên nhà, mọi người đã say mèm, nằm sấp vào nhau ngủ mê mệt. Gió vẫn lồng lộng thổi, từng hạt mưa nặng nề vẫn triền miên rơi đều trên mái tranh. Thỉnh thoảng, có tiếng kêu thê thiết của con thú hoang nào đó vọng tới từ rừng sâu. Làng Lor chìm nghỉm trong một biển bóng tối đầy giá lạnh.

Buổi sáng, khi mặt trời khó nhọc lách qua từng cụm mây dày đặc, chiếu ánh sáng yếu ớt xuống làng Lor, lũ làng mới nhận ra rằng nữ tù binh bắt được hôm qua đã biến mất. Trên nền đất trước nhà, chỉ còn trơ lại đoạn dây rừng bị cắt đứt bên cạnh ba cái xác tanh tưởi. Mọi người nhìn nhau ngỡ ngàng. Câu hỏi móc trong từng bộ óc nóng bừng: Ai làm cái việc tày trời kia? Những kẻ đang điên dại vì tức giận kéo đến nhà mình, tay lăm lăm giáo mác. Bà vẫn ngồi cúi đầu nơi góc nhà như thường lệ, giữ vẻ im lặng đầy bí hiểm của một con cóc khổng lồ. Mình run sợ chờ đợi điều kinh khủng sắp xảy ra.

Bà đã chết tự bao giờ, ngực lép kẹp có đính hai quả mướp khô teo tóp thôi không động đậy nữa, những nếp nhăn trên mặt giãn ra thanh thản lạ kỳ, thoáng một nét cười dịu dàng. Một bàn tay bà đặt ngửa trên đầu gối, ngón trỏ chỉ thẳng lên trời. Lũ thanh niên khát máu bỏ đi, giải quyết cho xong món nợ còn nằm sóng sượt trên nền đất nhão nhoét trước nhà rông. Mình biết, bà đã đi về một thế giới đầy kỳ bí mà lâu nay thường xuyên liên lạc.

Bà được cha con mình lặng lẽ chôn vào rìa của nghĩa địa cuối làng. Không có lễ đưa ma, không có nhà mồ. Vì từ lâu, bà đã là người của kẻ thù. Mình đứng lặng bên mộ, thấy hối hận vì đã ví bà như con cóc già xấu xí. Mình đau đớn nghĩ từ nay đã mất bà, mất mãi mãi. Một cảm giác cô đơn trống trải ùa vào tâm hồn, mình quỳ xuống, nước mắt tuôn trào, miệng chát đắng, mình ào khóc. Đặt xong vài ché rượu để trên mộ, gọi là chia của cho người đã khuất, cha và anh mình trở về, lại đắm chìm vào men rượu, thứ rượu mì bất cứ ai ở làng tôi đều tự biết làm lấy. Uống để tìm quên trong nỗi buồn bất tận.

Năm ấy, sau cái chết của bà, có nhiều chuyện kỳ lạ xảy ra. Đầu tiên là nạn sâu róm. Chao ơi, những con sâu đen đúa, đầy lông lá không biết từ đâu bò lổm ngổm đầy mặt đất. Chúng bám vào chân nhà sàn, leo lên, túa đầy trên sàn. Trẻ con sợ hãi khóc thét lên, bỏ chạy. Nhưng chạy đâu cho thoát, sâu róm bám đen khắp mọi nơi. Cả làng đen kịt một màu sâu róm. Những lùm cây xanh tốt là mẹ của làng bỗng thành trơ trụi. Đến cả vỏ cây cũng không thoát, sâu róm nhai nghiến ngấu hết cả, thân cây tứa máu, chỏng chơ. Người người nhìn nhau hoảng hốt, không còn ai có sức để mà nghĩ đến chuyện đánh đấm nữa. Sâu róm chui vào chỗ nằm, trẻ con phồng rộp, khóc ngằn ngặt suốt đêm. Sâu róm bám đầy trên gác, bu đen trên những miếng thịt heo rừng khô để dành. Mình cho thêm củi vào bếp lửa, ánh sáng bừng lên thu hút lũ sâu róm ùa tới. Chúng thi nhau chui vào lửa. Đốp, đốp… xèo xèo…sâu cháy khét lẹt. Sâu kéo tới đen như nước cống chảy. Mình kinh sợ lùi ra xa, bếp lửa tắt ngúm dưới một đống sâu róm như một đống mối lớn. Có tiếng rên ở phía sau, mình quay lại, kinh hoảng thấy một con gấu đen nằm sóng soài trên nền nhà. Mình rút dao lao tới đâm vào ngực nó. Gấu xoay mình tránh, đè lên sâu lép bép.

– Đồ chó điên, mày giết tao à?

Tiếng của cha mình! Trừng mắt nhìn, mình thấy cha đang khoác trên mình “chiếc áo” sâu róm, nom y như một con gấu già.

Giàng ơi, sâu róm! Sâu róm thế này thì làm sao mà sống hỡi Giàng!

Thế rồi, sau một đêm, người ta không còn thấy sâu róm đâu nữa, dấu vết còn lại là cả một cánh rừng chỏng chơ, trơ trọi. Thú rừng biến đâu hết cả, mở đường cho cái đói ập đến như đã hẹn trước. Người ta bắt đầu xuống suối mò cua cá để ăn. Nước suối đục ngầu, toát lên mùi tanh tưởi, thum thủm, nhưng không có cách nào khác, đàn ông, đàn bà, cả trẻ con, cứ nhảy ào xuống suối, gặp con gì ăn được là không tha. Một ổ dịch bùng phát. Bắt đầu từ trẻ con, đến lượt người lớn, tự dưng thấy đau bụng quặn thắt. Chưa kịp chạy ra rừng để tháo thì nôn mửa, phút chốc đã kiệt quệ. Một thứ nước vàng khè tanh tưởi chảy ra ở cả hai đầu. Rất nhiều người sau một đêm như thế đã tắt thở. Cả làng tôi là một đám ma lớn. Đâu đâu cũng vang lên tiếng khóc than. Ban đầu người ta còn đào huyệt chôn từng cái xác một, sau tất cả đều mệt lả không lết được nữa. Những cái xác tồn đọng thi nhau bốc mùi hôi thối, làng chìm trong bầu không khí xú uế, tang tóc. Già làng cho thịt ngay hai con bò để cúng tế, nhưng vô hiệu. Lão thầy cúng vò đầu khóc nức nở. Thần linh của lão đã bỏ lão mà đi.

Riêng mình, lạy Giàng, không hề hấn gì trong đợt dịch kinh khủng đó.

Sau trận dịch ghê gớm, làng Lor vơi đi một nửa. Nghĩa địa dày thêm rất nhiều ngôi mộ mới, bổ sung nguồn phân cho lũ cỏ thỏa sức vươn chùm lá sắc như lưỡi mác lên trời thách thức.

Mãi về sau, mình mới biết, năm ấy làng Buk cũng bị một đợt dịch như làng Lor, cũng vì thế năm ấy không có cuộc chém giết nào xảy ra.

Năm ấy và nhiều năm về sau, người làng mình vẫn sống trong ngôi làng chật chội, chỉ có giao lưu duy nhất với làng Buk bằng chém giết. Đầu này làng chỉ có một con đường để đi, con đường lên rừng, con đường cụt, đầu kia là nghĩa địa, nơi không mấy ai dám một mình bén mảng tới. Cha mình, sau những sự kiện khủng khiếp, ngày càng chìm sâu vào cơn say không dứt. Mình lớn dần lên trong nỗi trống vắng, cô đơn.

Mình nhớ bà mình kinh khủng. Có những buổi chiều, dù rất sợ ma, mình vẫn ra bên mộ bà, ngồi ở đó ngắm nhìn lũ quạ chửi bới nhau trên cành săng lẻ. Còn bây giờ thì mình cứ lê từng bước dọc con suối đang sôi réo trong màn mưa miên man không dứt. Có tiếng rầm rì vọng lại từ vách núi xa xôi, dường như có tiếng của bà.

Về đi, về đi con sói già yếu ớt. Lửa làm ấm nhà sàn nhưng lửa cũng đốt cháy làng, mưa làm dịu mát mà mưa cũng gây ra lũ dữ. Mày đã đi một đời, giờ hãy về đi.

Tiếng bà vang vang, tan vào trời đất mênh mông.

Còn mình, đầu gối sưng lên đau đớn, mắt mỏi mệt toan sụp xuống che cái nhìn quyến luyến quê hương. Mình nghe vọng về tiếng súng đùng đoàng vọng vào làng sau năm xảy ra đại dịch, thấy người mắt xanh mũi lõ sục vào làng như lũ trâu điên, thấy lại những tháng ngày chinh chiến máu lửa, người chết nhiều vô kể. Chết chìm trong rừng cây, tan vào sông suối. Mình oà khóc nức nở.

Tim mình thoi thóp đập trong lồng ngực đau rưng rức, phía trước, những màu sắc lạ kỳ nhảy múa trong một vũ điệu loạn xạ, lúc bung ra mênh mông, khi co lại bé xíu. Có tiếng người gần lắm, mình hé mắt nhìn, lũ làng vây quanh. Nỗi đau đọng lại từng mảng tối xám trên từng khuôn mặt mệt mỏi và thất vọng bỗng tan ra. Họ ồ lên. Già làng còn sống, lũ làng ơi! Không ai làm sao cả, bọn người đó sợ quá bỏ đi rồi già ơi! Một hồi chiêng dài ngân vang trong hoàng hôn, vọng vào vách núi, dội lại nghe trầm buồn. Núi đồi như người đàn bà vừa sinh ra một quái thai, mệt mỏi và thất vọng, đau đớn và buồn tủi. Lũ làng đưa mình về, mình ngủ một giấc dài mê mệt, đầy mộng mị. Kìa, bà mình mỉm cười rồi biến thành một cụ cóc già khổng lồ, móng chân lấp lánh sáng. Cụ cóc nhảy từng bậc, từng bậc, hướng lên trời.

Vĩ thanh

Tôi – người chép chuyện này rời làng Lor vào lúc mặt trời sắp chìm hẳn xuống đại ngàn xa. Làng Lor, làng Buk bình yên một màu xanh rười rượi, màu xanh tưới mát lên câu chuyện buồn day dứt. Không còn lửa cháy, gậy gộc, giáo mác, máu đỏ; chẳng còn mua bán, đổi chác đất đai, vườn rừng. Tất cả đã chìm ngút sâu vào dĩ vãng buồn bã từ mấy chục năm trước. Có thể nào quên được câu chuyện buồn, ám ảnh như thế? Bất chợt, tôi bắt gặp một đám mây hình con cóc cụ khổng lồ đang trôi trong hoàng hôn đỏ ối. ánh nắng yếu ớt cuối ngày sắp tắt vẫn đủ nhuộm đám mây nhuận sắc hồng rực lên.