Hoành đao

1.
Khóm, dứa, thơm. Tuy ba nhưng một. Tuỳ vùng mà quen miệng lựa nhặt gọi riêng tên. Hình thù trái cây này xấu tệ, bộ vó chẳng mượt mà. Chúng trốn biệt, chỉ lộ hàng vào mùa hè và khi trời chan lửa, nó biến thành thức ăn cái uống được lắm kẻ ngợi ca.

Ở chợ Râm mọc lên chiếc xe đẩy bốn bánh tự chế, giữ bản quyền sáng tạo không đụng hàng. Xe thùng đóng bằng bốn năm miếng tôn đập dẹp, rộng tám tấc dài thước hai, chứa đủ máy xay, máy ép, máy nghiền chạy bằng bình ắc-quy. Động cơ gầm rú thì xe lảo đảo run theo. Cũng bình thường thôi, cái bắt mắt hơn cả là chủ nhân đứng sát bên luôn tay gọt vỏ, cắt trên bỏ dưới làm sạch sần sùi gai góc cùi lõm rồi thảy khóm dứa thơm vào một cái xô cao nửa thước. Người đàn ông đen đúa, áo xống không lành lặn nhưng đôi tay và con đao của ông phải nói là thuộc hàng cao thủ thượng thừa. Múa, hoa, xoăn xoắt chẳng ngơi nghỉ. Vung ra, chém gọt chỉ ba mươi giây, gọn gàng thành thục hơn cả một cỗ máy, lột bỏ cái sần sùi bên ngoài loại trái cây ngó mất cảm biến thành một hình thù vàng lườm trông xếch-xi gợi mời. Đều tăm tắp, mười như chục. Nuốt nước miếng.

Phụ ông là một cô gái đội chiếc nón lưỡi trai, tóc dài ngang eo thon, má đỏ môi hồng nhậm lẹ thực thi theo lời đòi hỏi của bọn người đang khát khô cổ họng. Thậm nhanh lẹ, chưa hề xẩy ra điều tiếng, việc phục vụ “vừa lòng khách đến vui lòng khách đi” đạt đỉnh điểm, nếu có cuốn sổ vàng thì e khách giang hồ tạt ngang hẳn đã ghi xuống hàng chữ đề cao công trạng, rằng em có là đẹp người đẹp nết chăng? Tay em không nắm cây đao, vậy cũng đủ cho bá tánh an tâm ngó chùng ngó vụng, lê thân đến gần sơ ý cọ quẹt chỗ này chỗ kia. Ruồi bu quanh ngọc thể, ta chỉ muốn đưa tay đuổi chúng đi thôi mà, người đẹp chớ nhăn nhó.

Đó chỉ là hạng gà mờ thích ghẹo nguyệt giỡn hoa. Người nuôi mộng lớn biết trông xa nhìn rộng lại chú mục riêng tới ba, cha, bố, tía của thiếu nữ xuân thì nọ. Người đó có thủ hạ đi theo, một bước không rời. Đợi chiều về, xe bán thơm dứa khóm thu vén quét dọn chuẩn bị rời chợ, người mới sai thuộc hạ đi lại bắn tiếng, cà khịa hỏi han:

– Cả hai lao động không hở tay suốt ngày, vậy chớ mức thu nhập có làm cuộc sống thêm dễ dãi phút nào chăng?

– Hỏi chi vậy? Thì cũng đắp đổi qua ngày. Nghề này sống chỉ một mùa thôi, chưa tính là khi đầu mối họ làm reo không chuyển giao nguồn hàng thì xem như thắt họng.

– Có muốn đổi nghề nhàn hạ mà lợi tức cao chăng? Chủ nhân tôi vẫn đang muốn kết nạp những người như ông.

– Lợi tức cao bao lăm? Có bằng nghề bán vé số dạo thu vào hàng triệu?

– Ôi dào. Họ vu khống ra thế, chớ tin miệng nhà quan. Đảm bảo là lương lậu cao vượt trần. Thử thì biết lời kẻ hèn này ngôn không ngoa.

2.
Lối vào chợ Dột, trước khi gặp cảnh lầy lội thì nơi cao ráo đứng án đầu ngõ có quán bán nước dừa tươi. Trái dừa thì ba miền đều thống nhất một tên gọi, chỉ phân biệt dừa ta khác với dừa Xiêm. Dừa vùng nào ngọt nước, cơm dầy cơm mỏng. Dừa màu xanh lại có nơi vỏ bọc màu nâu kêu bằng dừa lửa. Dừa mọc chốn khô ráo lại có thứ thích đứng nghiêng mình soi bóng bên sông, lả lơi bên bãi biển. Có cây thẳng tắp, có giống uốn thân cong. Leo dừa phải có nghệ thuật hẳn hòi, thường thì muốn bám hai bàn chân vào nên nương nhờ tới một sợi dây đặc biệt ràng quanh thân để khỏi trợt ngã, cứ thế mà lần lên cao. Dừa mọc sum suê từng chùm sai quả y như chuối ra từng buồng. Chúng chẳng lẻ loi như trái vú sữa như trái mãng cầu như trái đu đủ. Nhiều người thích chúng, khiêm nhượng, nguyện chỉ cầu dừa đủ xài. Trước, có môn phái nổi lên, kêu bằng “Đạo Dừa”, chẳng rõ rao giảng truyền bá ra điều gì để thu hút người theo, tuy vậy cũng gây tiếng vang một dạo.

Trong thực đơn thường nhật người miền Nam khi gia công củi lửa nêm nếm vẫn thường có bóng dừa lẩn khuất. Chè nước cốt dừa thì nói làm gì cho má nó khi, thịt kho với nước dừa tươi thì bàn làm chi cho ba sấp nhỏ rịn ứa nước dãi. Cá đem kho tộ cũng đừng quên châm vào chút nước dừa cho sánh đặc lại, ngấm rút khiến thịt ngọt, không tanh. Dừa, rõ là lợi hại hơn anh khóm chị thơm em dứa. Và dừa cũng chỉ đắc địa vào mùa hè, uống ly nước dừa hơn mười uống môi em ngọt. Nước chanh đường chỉ dành cho bọn thiếu địa, học trò nghèo.

Quán hơi bị tươm tất, sạch sẽ. Chỉ riêng một góc khá bừa bộn bầy nhầy là đất dụng võ của một cậu thanh niên luôn tay múa dao trông huê dạng. Ba phần vì nghề nghiệp xúi phải thế nhưng bảy phần e muốn khoe khoang điệu võ dương oai, nhanh một cách cực đoan, xoèn xoẹt. Dao dài lưỡi, thứ dao mà lính Mỹ qua Việt Nam khi đi hành quân thường dùng để phạt cây rừng, khai thông ra lối mòn. Dĩ nhiên, cây dao hôm nay đã bỏ công mài dũa, lưỡi bén ngót, cậu thanh niên nắm dao tay phải, tay trái nhặt quả dừa nguyên trạng lên, quay mòng, liên tu sát phạt, đều tăm tắp, rơi rụng vỏ dày gọn bân chỉ còn cốt lõi tròn nhẵn như sọ nhà sư quốc doanh. Đòn cuối quyết định là chặt phăng đỉnh đầu trái dừa, đưa thành quả ra, khách đón lấy và chỉ cần cắm ống hút bằng nhựa vào cái màn mềm mại vừa bày ra, hút tóp má, thưởng thức chất tươi bổ dưỡng trong khinh khoái, hạ hoả. Thủ pháp gã thi triển không sai chạy một phân ly, chẳng quá mỏng chẳng quá dày. Kinh nghiệm chơi dao phải trên mười năm mới thủ đắc được thứ công phu tựa thế.

Hết hè thì quán bán nước dừa tươi đổi sang chơi món khác. Linh động mùa nào thức đó y như lời dặn của tiền nhân Nguyễn Bỉnh Khiêm:

“Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao
Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao”.

Bán món khác thì tất nhiên đứa múa dao chặt dừa bị thất nghiệp, thôi còn đất dụng võ. Đừng nói là phú quý, mong nhặt ra đôi ba tờ giấy bạc hèn kém e cũng tựa giấc chiêm bao. Giấc ngủ bị thu ngắn bởi lắm ác mộng chực quấy rầy, thức giấc mới phát hiện, ủa hình như hôm qua ta nào đã ăn gì, muốn nạy cơm ở trái dừa khô dằn bụng cũng nào có. Than thở bữa nay thì tắp lự bữa sau có kẻ giỏi chân đến mời mọc, hứa hẹn trao ngay việc làm có mức thu nhập cao. Ôi, huynh đài múa dao thành thục cỡ đó sao lại chịu mai một thủ phận làm đứa gọt dừa để độ nhật? Hãy theo đệ thì chóng gặp hoàng đạo hanh thông, tự làm cách mạng bản thân là vừa, kẻo hối tiếc tuổi xuân sinh bất phùng thời.

3.
Vì tuổi tác, đứa chuyên chặt dừa gọi ông gọt khóm dứa thơm bằng sư huynh. Muốn che dấu thân phận hoặc sắp được giao nhiệm vụ mới, trái khóm mang ngoại hiệu là Trăm Mắt; trong khi sư đệ dừa có hỗn danh Tròn Vo.

Đệ hỏi huynh:

– Em biết anh cũng vừa khăn gói tới đây, nhưng em tin là anh đã có nắm bắt qua tình hình. Chúng ta sẽ lao động chuyện gì, thưa anh?

Khóm ngó dừa:

– Í, tao cũng đang lấn cấn muốn hỏi mi cho ra nhẽ. Bù trất, hơi bị lạ!

Khóm không đi mình ên, người ta hứa sẽ giao việc cho cô con gái rượu vẫn mang tên cúng cơm Nguyễn Thị Mận Đào. Hợp lý quá, gia đình có hai mống, đâu ai nỡ đoạn đành bày cảnh phân ly chia lìa. Dừa đảo mắt sang Đào:

– Thế còn em, có đánh hơi ra chút gì không?

Thiếu nữ tuổi đôi tám tuy quen đứng đầu đường xó chợ phụ cha việc sinh nhai bán nước sinh tố khóm thơm xay, một nắng hai sương là thế nhưng thời tiết khí hậu bụi trần dường như biết nhìn nhượng cô. Da dẻ thịt thà của Đào trắng trẻo mum múp, cái mới lạ. Đó chỉ là sơ khởi ở ngoại hình, riêng dung mạo xem chừng thông minh lanh lợi, tươi tắn khoe sắc như hoa bày bán vào các dịp lễ trọng đại. Ngày tình nhân chẳng hạn, ngày phụ nữ chẳng hạn, vu quy thành hôn chẳng hạn. Mận, Đào là hai loại quả, mỗi thứ ngon miệng vị khác nhau; ôm đồm cả hai lại để nhập thành một thì chắc phải đặc biệt khác thường. Nguyễn Thị Mận Đào trình bày:

– Em xem phim bộ Trung Quốc vẫn thường thấy cảnh rậm rật đánh phèng la chen cài tiếng trống, thu hút đám đông vây lại thành vòng tròn xem hoạt cảnh có hai người thi đấu công phu. Không chừng mà chúng ta được tuyển để làm việc ấy, quảng cáo tiếp thị khuyến mãi cho tập đoàn chuyên bán thuốc Bắc trị tiêu chảy hoặc dược thảo phương Nam trị chứng đái đường. Tía với anh giả bộ múa đao kiếm uýnh nhau loạn xị trong khi em cầm nón đi thu tiền của bá tánh. Mại dô mại dô, trong uống ngoài thoa ngày làm đêm nghỉ.

Dừa ngó vô hạt nút quên cài khuy trước ngực áo bà ba của Đào:

– Vậy mà anh cứ tưởng họ chở mình vào rừng cạo mủ cao su hoặc ngậm ngải tìm trầm, đốn chặt mấy loại gỗ quý. Chỉ mong sao tựu thành ra hình ảnh mà em vừa mô tả, vẽ nên, thì cũng tạm xem là ngồi mát mà ăn bát vàng. Bọn lâm tặc giờ này thằng nào cũng là đại gia.

Giống như một gia đình tiên tiến thì buộc phải giới hạn việc đẻ con, nên vị chủ nhân “tập đoàn bí ẩn” cũng chỉ thu nhận hai nhân viên: Trăm Mắt và Tròn Vo. Đưa lập luận: Thứ nhất, đông đảo chộn rộn thì bà con dị nghị sinh nghi ngờ. Thứ hai, nhiều người thì việc chia tiền trở thành manh múm, lợi tức có thể thua kẻ một mình một ngựa chạy xe ôm. Thứ ba, chỉ hai nhân mạng thì dễ đoàn kết hơn là cấp số một tiểu đội, vì giang hồ từng có câu: Ba người Việt chụm lại là đã thành một phòng thông tin, là một cái chợ bỏ túi. Thứ tư, kịch bản viết ra chỉ dành cho hai nhân vật, cách múa đao cực kỳ đẳng cấp của Trăm Mắt và Tròn Vo thôi, cũng đủ làm sinh động một thước phim, đâu cần thu nhận tới tam nhân đồng hành. Đó là luận về vai nam, riêng diễn viên nữ thì cô Mận Đào sẽ xuất hiện ở phân cảnh đầu, mỹ nhân kế làm xiêu lạc thần hồn một thằng tráo trở tiểu nhân.

Ủa, ở đời mấy ai học được chữ ngờ. Khi khổng khi không mà bọn mình được mời đi đóng phim. Thường thì minh tinh màn bạc hẳn phải le lói hơn bọn diễn hài vô duyên kịch dở trên mấy đài truyền hình phát sóng. Ta phải ngon cơm đẳng cấp hơn bọn chuyên trị mì ăn liền kia.

Cả ba được vào tạm trú trong căn nhà nương thân bên dòng sông nước đen lắm rác thải, khuất lấp. Có vị đóng vai phát ngôn viên cho hay: Vì địa điểm không xa trường quay, tiện cho việc di chuyển. Họ được ăn cơm hộp ngày hai bữa, được cấp phát áo quần lành lặn. Riêng Mận Đào khả ái, con gái ông Trăm Mắt thì được chăm sóc hậu đãi hơn, trao tay một bao phụ kiện đồ lỉnh kỉnh của phái nữ để thoa son đánh phấn gương lược đề huề. Em đang có tháng. Kinh nguyệt hả? Chuyện nhỏ, thò tay vô trong bao đi, cả chục miếng băng vệ sinh nằm trỏng. Ui, sao “chiên diên mần phim” ý tứ và chu đáo quá, để tâm đáp ứng những chuyện nhạy cảm của đờn bà riêng mang. Thế vòng ngực em số mấy? Mai người ta mang xú về cho em mặc. Màu đỏ nhé. Dạ, em xin cảm ơn. Màu đỏ dễ bắt con mắt hơn. Em xài nịch dú kích cỡ A 32 ạ.

Thuỷ chung, ông chủ tịch công ty không xuất hiện, nào hay biết mặt ngang mặt dọc tròn méo ra sao. Có một người kêu bằng “anh đạo diễn” tới gặp gỡ, chỉ đạo, dặn dò: Tuy chỉ là phim ảnh nhưng muốn thành công chúng ta phải làm như thật, bỏ bớt kịch tính. Để đạt hiệu quả cao, chúng tôi sẽ đặt caméra vào trong xe thùng hoặc ở chỗ nào thật khuất. Như thế dòng người vẫn lưu thông bình thường trên đường, trong hàng quán, trong chợ búa. Có hiểu không? Một khi họ phát hiện bị quay lén, mọi chuyện sẽ bị khựng lại, lỗi ấy làm hỏng cả công trình. Là phim hành động nên chúng tôi đã sắm hai cây dao giống như thứ mà hai vị từng sử dụng thành thục, hàng của Thái Lan, rất tốt. Chúng tôi chỉ định ra nhân vật xấu xa phản diện thì hai vị cứ mặc sức mà xông vào chặt chém mạnh tay. Đừng ngại gây thương vong, “nạn nhân” kia đã được mặc áo giáp bảo vệ. Đây, ba phong bì này là tiền ứng trước cho hợp đồng, mỗi phong bao đựng hai triệu. Hồi nào quây xong trường đoạn, chuyển cảnh, chúng tôi sẽ phát lương tiếp. Ô kê? Có ai thắc mắc?

Câm lặng, cả Khóm, Dừa, Đào bận đứng bên gốc sung vừa rụng quả, run tay đếm tiền trên trời rơi xuống.

4.
Bị cáo Nguyễn Thị Mận Đào, 18 tuổi, can tội bán dâm, lừa đảo. Nhân thân xấu lại mang âm mưu đầu độc quan đầu tỉnh. Do ăn năn thành khẩn khai nhận, án tuyên xử được rút ngắn là 40 năm tù khổ sai.

Nguyễn Văn Lé, còn được gọi là Trăm Mắt, 47 tuổi, bố của Mận Đào, say máu chém nạn nhân Trần Tiễn, tổng giám đốc tập đoàn xây dựng Fai Tak liên doanh với Trung quốc tới 13 nhát dao chí mạng dẫn đến tử vong. Một mực vòng vo không nhận tội. Tử hình.

Phan Văn Ngọt còn có tên là Tròn Vo, 22 tuổi cố ý giết người cấp độ một lại ngây ngô “em” đang chú tâm diễn xuất, đao pháp ra chiêu hiểm độc Mãnh Long Đoạt Ngọc. Bị hại là ông Han Su Kim, lãnh đạo tập đoàn người Triều Tiên, đối tác công ty phát triển ngành đường sắt. Do kẻ thủ ác mang chứng bệnh tâm thần hoang tưởng, bị cáo Ngọt chỉ chịu mức án tù chung thân.

Theo lời khai của Mận Đào, do nghiệp vụ cao, lực lượng công an ta đã tranh đấu, loại bỏ những gút thắt, tìm ra phương án hành động hiệu quả, thấu tình đạt lý, lần ra vết trốn chạy của Johny Dao, ngoại hiệu là Killer, Việt kiều, 29 tuổi, còn được kêu là nhà đạo diễn. Johny bất hợp tác, kẻ ác ôn đã tự tử trong trại tạm giam.

Vì nhiệm vụ chóng hoàn tất vượt chỉ tiêu nên đội hình sự đặc trách đã được trung ương thưởng nóng cho mỗi đồng chí 5 triệu đồng. Mặt khác, các đồng chí cao cấp trong tổ trọng án của bộ Công an vừa điều vào đây, phối hợp với chó đặc nhiệm đã dàn trải đội hình săn lùng ở các cửa khẩu, ở nhà ga, bến xe đò cũng như mọi sân bay hòng phăng ra, chận đứng, trói giải, bắt nguội kẻ ẩn mặt chủ mưu ma mãnh khôn ngoan quỷ quyệt, thế lực thù nghịch nhận tiền của CIA mãi lạm dụng danh nghĩa, nguỵ trá sau mặt nạ khúc ruột ngàn dặm thân thương nguyện tiếp tay xây dựng nước nhà, qua đó hòng tìm cơ hội phá rối trị an. Với quyết tâm cao độ, chúng tôi tin rằng sẽ sớm phá án, trả lại sự bình yên cho đất nước phú cường, đời sống nhân dân ấm no, tiếp tục biểu dương xứ sở có văn hoá cao, theo như cách đánh giá của cộng đồng thế giới hằng ngưỡng mộ Việt Nam anh hùng.

Bế mạc.

Phiên toà đếm đủ một tá người có mặt, không kể chủ toạ cùng bồi thẩm đoàn ngồi ghế cao cách ly, phía dưới gồm ba bị cáo là sát thủ, sáu người mặc sắc phục công an, còn lại là một ông già với hai bà đứng tuổi. Họ hành nghề bán nước rau má, chè hột é và gánh cơm bụi ngoài chợ. Họ từng thấy anh chàng bán nước dừa, từng đi ngang xe bán nước khóm thơm xay. Ừa thì nên mò vô coi cho biết chuyện tày đình thế sự đảo điên. Đang quỡn mờ. Bị chính quyền vừa ra lệnh giải toả mặt bằng vệ sinh hè phố, bao nhiêu nồi niêu quang gánh ly tách phụ kiện sinh nhai đã bị họ giải phóng sạch sành sanh, đập phá không khoan nhượng. Chời, có tuổi rồi khiến chậm lụt việc đi đứng, sanh thiệt thòi. Không biết mai này có đoàn làm phim nào chịu khó tuyển ông già bà cả đặng rắp tâm đi ký hợp đồng mần tài tử diễn viên, thí mạng cùi một phen hoạ may cải thiện cuộc sống!

Đối diện căn nhà treo bảng “Toà Án Nhân Dân” có xe bán bò viên đi kèm món đu đủ bò khô chợt phát sinh chộn rộn nhốn nháo. Chị bán hàng nắm cây kéo ở tay chạy quàng xiên giữa đường đuổi theo thằng thanh niên: Bớ bà con ơi giúp cho với. Cướp, cướp… Hắn vừa giật đi bao đựng tiền của tui. Hiệp sĩ đường phố ui, chết tui rồi!… Tổ mẹ mày, đồ ác đức bất nhơn…

Hồ Đình Nghiêm