Long bào

Vua Tự Đức dụng bút: “Tứ thời giai hữu hạ, nhất vũ tiện thành đông”.

Minh quân, cai quản đế đô, ăn dầm ở dề nên hiểu thấu diện mạo nó, ngôn một câu thơ thậm ấn tượng về “tính tình” Huế: Bốn mùa thảy đều hè, chỉ mưa một trộ là biến thành mùa đông.

Vua có nói quá không? Mùa đông hình thành bởi vạn cơn mưa, chí ít. Mưa một trận, chỉ một mà thôi? Vậy thì mưa nọ hẳn rơi triền miên, dầm dề, lê thê, giọt ngắn giọt dài chẳng đứt đoạn ròng rã ngày này qua tuần nọ, hết tuần lại đến tháng. Ướt át sang giêng, hai.

Người xứ Thần kinh, do chịu ơn mưa móc kiểu đó nên lòng dạ úng thuỷ đôi phần, phên dậu ẩm thấp hứng tạt vào nơi sâu khuất chút thâm trầm, hơi bị chảnh. Một ông người Pháp mang tên Jean Hougron viết trong cuốn sách “Soleil au ventre”: Các cô gái Huế kiêu sa, làm ra vẻ khinh khỉnh, bởi chăng họ là đám hậu sinh của các phi tần không bao giờ quên rằng một giọt máu thiên tử đang trôi chảy trong huyết quản mình.

Tên vua chúa được mang ra đặt cho những ngôi trường. Trường Khải Định, trường Hàm Nghi, trường Đồng Khánh… Ngoài mưa, nón lá và áo dài điểm xuyết vào, tạo ra và bao phủ lấy một địa chỉ độc tôn. Nhắc tới Huế mà quên đi cái vườn hoa đầy kỳ hoa dị thảo mang tên nữ trung học Đồng Khánh là một thiếu sót khó thứ tha. “Đồng Khánh gánh cứt trâu” phát ra từ cửa miệng của mấy “trò” nam bên Quốc Học khi đã hơn một lần bị mấy o Đồng Khánh dòm bằng nửa con mắt. Đôi khi cũng chả thèm nhìn để ngó ra mặt ngang mặt dọc của cái đuôi đeo bám nọ. Ốt dột một phần, phần khác do bởi cái vùng đất mọc lên ngọn núi Ngự Bình trước tròn sau méo kia. Nết na thuỳ mị, đoan trang hiền thục, lễ nghĩa gia giáo, công dung ngôn hạnh… có cả vạn điều can dự làm bóp méo, làm rào cản bưng bít một tấm lòng ưa thổ lộ buồn vui cùng tha nhân. Không đánh đổ thành kiến được, bước theo lối mòn của nề nếp để rồi than thở trong cuốn lưu bút: Mình đã hai mươi mùa lá đổ, nhưng chưa một lần nắm cổ tay ai! Mình ăn mặn nói ngay chứ không là hạng ăn chay nói láo. Mình trinh trắng từ ngoài vô trong tuyệt chưa một lần rớm máu.

Chỉ Nhược học trường Đồng Khánh. Đạp xe đi học mất khoảng hai chục phút có khi nửa tiếng vì nhà nằm không mấy xa, ở đường Giao Thuỷ. Tên nghe ướt át và vô tình con đường trở nên nổi tiếng, một địa chỉ hoa. Dài khoảng 150 mét nhưng Giao Thuỷ đã cho Huế biết bao bông hoa nức lòng: Cao thị Phố Châu, Hà thị Như Nguyện, Minh Nguyệt, Lưu thị Kim Đính, Ngọc Hà…

Dĩ nhiên Chỉ Nhược luôn được điểm danh, chen vai cùng chị em “mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười” kia. Nhược khác họ, thích xông xáo ra khỏi khuôn viên kín cổng cao tường, thích phô bày cái sản phẩm mà tạo hoá biệt đãi nặn trao. Nhược yêu thích bơi lội. Hè về, Hương giang là người tình thuỷ chung cho Nhược đắm thân vào vùng vẫy. Mười sáu tuổi, nẩy nở sớm hơn hạn kỳ, Nhược đã sở hữu một hình thể vẹn toàn đúng với những số đo chuẩn mực. Và rất đỗi bình thường, Nhược cũng rơi vào tầm ngắm của biết bao người con trai, những đứa chỉ vì ngộ ra một vẻ đẹp thoáng qua đầu đường mà có thể biến đổi hắn ta thành kẻ bán trời không văn tự. Hắn khoe sự đột biến vừa xảy ra, tỉ như: Nước mắm chanh dành ăn bánh hỏi, tui thương Nhược dịu dàng theo dõi bao niên. Những kẻ ấy ngồi cà phê Lạc Sơn sát chợ Đông Ba không ngớt tán dương vẻ sexy mà Nhược chẳng ngại ngần thu dấu. Họ sẵn lòng cạo sửa câu nói của Voltaire: Ý tưởng cũng giống như lông tóc vậy. Con gái không có nó cho tới khi họ trưởng thành.

Nhược trưởng thành. Như hầu hết các cô gái Huế, Nhược tự đóng cho mình một cuốn vở bằng giấy pelure xanh để chép tay bao bài thơ gây rung động của Nguyễn Bính, Huy Cận, Xuân Diệu, Hàn Mặc Tử… Nhược sưu tập những hình ảnh các diễn viên điện ảnh tuyệt sắc như Ava Gardner, Audrey Hepburn, Elizabeth Taylor, Grace Kelly, Romy Schneider, Marilyn Monroe, Gina Lollobrigida, Sophia Loren, Brigitte Bardot, Claudia Cardinale… Những đêm đi dưới lòng đường Lê Lợi sum vầy bóng lá cào xướt vào bóng tối rung động, dưới kia là Vỹ Dạ dâng đầy sương, Nhược đã đọc thầm câu thơ của Baudelaire: Entends, ma chère. Entends la douce nuit qui marche. Lắng lòng em yêu, lắng nghe đêm dịu dàng bước đi. Đó là giai đoạn Nhược rối trí trước những bày tỏ tình cảm của đôi ba kẻ khác phái. Phân vân giữa sự giằng xé: Tình yêu sẽ thăng hoa khi đi kèm với xác thịt hay giữ thân cho nhau để ngợi ca một cuộc tình trong sáng thánh thiện? Nhược biết, điều không thể chối cãi, chính cái vóc vạc ngồn ngộn sức sống của mình luôn có sức quyến dụ, và họ hăm hở lao vào chỉ với một mục đích, khám phá, lột truồng, cưỡng hãm, chiếm đoạt. Nhược nhớ một lời khuyên: How others see you, is not important. How you see yourself means everything. E hèm, thú thật tôi ưa làm con thiêu thân lao vào thử lửa và đằng khác, tôi lại sợ tiếng thị phi. Thành phố này nhỏ và dân cư sẵn lòng có ít xít ra cho nhiều, họ thiện nguyện vẽ rắn thêm chân. Tôi sẽ chết chìm dưới biển dư luận bạc ác mà không một kẻ chau mày cảm xót. Bọn con gái trời bắt xấu nghe tin sẽ hả hê, sẽ cả tin vào lẽ thường của đời bày biện: Mất cái này được cái khác, tốt gỗ hơn tốt nước sơn.

Mỗi bận hoang mang không biết nhờ ai gỡ rối tơ lòng Nhược thường mặc áo tắm hai mảnh phóng thân xuống nước. Nhược bơi, bơi mãi miết. Sự bình an sẽ đến trong tâm trí, gạn đục khơi trong. Mặt khác sóng nước vỗ về ôm kín thân Nhược, vuốt ve đến rợn cảm từng phân da. Hưng phấn như khi dùng những ngón tay tự khám phá lấy ngóc nghách chìm ẩn vào thân thể mình. Thuật ngữ gọi là thủ dâm. Nhược ghét chữ đó nhưng rối trí chẳng tìm ra chữ điền thế. Quạnh vắng, mênh mông, chỉ có nước, chỉ có mây bay, trời yên bể lặng và có thể, chỉ một mình hà bá mới thấy bàn tay nàng tiên cá giúp Nhược tìm ra khoái cảm, xối xả, dâng trào. Sông Hương sẽ thơm hơn nếu như tất cả các nữ sinh trong thành phố đồng loạt xuống ngâm thân giao hoan cùng thuỷ thần tựa Nhược. Nước trong người họ rỉ ra, kể cả nước tiểu sẽ làm cho con sông không bao giờ cạn, thêm sâu thẳm mông lung. Con sông mà khi đứng núi cao nhìn về Nguyễn Trãi đã nhận xét: Nó nằm đó, tựa một thanh kiếm báu ngời sáng. Và hậu thế, ai đó nói: Vẻ đẹp nó mang, giống như lưỡi gươm đâm sâu vào lồng ngực, vào tâm hồn kẻ thưởng ngoạn. Rồi Nguyễn Du: Hương giang nhất phiến nguyệt, kim cổ hứa đa tình.

Đầu tiên là vòng số một, kế đến là vòng số ba. Rồi đôi chân dài, rắn rỏi, mạnh khoẻ của em… Trong lúc này, nói năng là chuyện vô bổ, điều anh cần làm là hãy chứng minh anh yêu tôi tới mức độ nào. Nhược nói, tự mình cởi bỏ y phục. Giao cho đàn ông? Những thằng ấy thảy đều vụng dại, lóng cóng tựa trẻ con. Hoặc chúng nôn nóng khiến áo quần mình toe tua trong chóng vánh. Chỉ một cái móc nằm đằng sau nịt vú, mất nửa giờ chúng chẳng tài nào gỡ xong với đôi tay run. Dầu sôi lửa bỏng, nước tới chân rồi mà không biết cách nhảy, đành phải dẹp bỏ chướng ngại cho chúng nhờ, cho khỏi lôi thôi rách việc.

Nhược đã rời Huế, xuôi Nam theo cách định nghĩa của gia đình: Lớn rồi, đủ lông đủ cánh rồi, phải bay xa mưu sinh lập nghiệp cho thoả dạ. Điều này đồng nghĩa với động thái Nhược tự cởi bỏ cái vòng kim cô vô hình mãi chụp vào đầu. Xa Huế là quay lưng với những điều lệ nội quy y như mười điều răn gắn ngay cổng tu viện luôn chùi sạch bụi. Xa Huế là điếc đặc thính giác chẳng còn vang vọng tiếng chuông chùa Thiên Mụ gợi nhắc một giữ mình. Hừ, kinh kệ ích gì cho buổi ấy!

Nhược nằm ngửa ra đón đợi cơn chấn động sẽ đi sâu vào người. Bước chân vào vườn địa đàng, người ta không thể bỏ quên trái táo mọng đỏ nằm gần tay với. Hãy bức hái, hãy khiến cây cành rung động, hãy cắn nhai và nhâm nhi cái vị ngọt, hay chát đắng? Nước mắt tự nhiên ứa ra. Khóc vì ý thức mình mất trinh, và lệ đổ do bởi sự thống khoái sớm từ giã. Hạnh phúc chẳng hề là cái gì ghê gớm đến độ ta phải hát khúc hoan ca, nó mong manh vội tàn úa chỉ trong một sát na. Sát na sau là cả một sự bẻ bàng đầy hối tiếc. Như nỗi thất vọng của kẻ đầu đời tự sắm cho mình viên kim cương, phút giây sau nhìn nhận đó là hột xoàn giả. Bàng hoàng.

Không. Phim ảnh cũng như tiểu thuyết có lối diễn giải khác thế. Cái thơ mộng tiềm ẩn dẫn đến sự trao thân để sau đó người ta đón nhận sự vỡ bờ của ngàn cảm xúc khiến sướng rêm người. Buộc người ta phải kêu gào trong bải hoải. Nhược thất vọng, có lẽ đối tượng không phải là đứa nắm vững nghệ thuật gối chăn? Hắn lanh lợi ở mặt tán tỉnh chìu lòn nhưng hắn khù khờ dốt đặc cán mai trong việc cõng Nhược dìu qua bên kia bờ khổ nạn. Hắn khóc ngoài biên ải và Nhược tấm tức về cơn mưa chưa giải nhiệt vùng đất khô hạn.

Ngạn ngữ Nga có nói: Nếu bạn săn đuổi hai con thỏ, bạn không tài nào bắt được một con. Nhược chẳng săn đuổi, thỏ tự nguyện đến chầu chực vây quanh và Nhược toàn quyền gạt bỏ những anh chàng playboy dở hơi. Cắt bớt râu ria tua tủa cho lành. Nhược hứa sẽ thôi phiêu lưu hồi nào tìm được một người hướng đạo mang Nhược lên tận đỉnh vu sơn. Trác táng, tạm gọi thế, làm Nhược chóng già tựa một cánh hồng cắm trong bình cạn nước. Khi phát hiện cái manh nha của sự úa tàn tìm tới, Nhược thường thừ người nhớ vu vơ về quãng đời êm đẹp cũ. Nhớ có đêm tá túc nhà người anh cô bạn, Nhược đã tỉnh queo nằm giữa hai người đàn ông trên chiếc giường hẹp bé, Nhược thích thú khi tự mình cá cược, ai là kẻ động thủ trước, tả hay hữu? Họ sẽ thức trắng đêm, thúc thủ với những giấc mơ xằng bậy luôn diễu hành trong rối trí. Họ sẽ thầm đọc câu chú: Ngồi trên giếng mà khát nước. Và một sớm mai nào họ sẽ lập nên một bản án nhằm áp đặc vào thân Nhược: Ác phụ!

Những kỷ niệm thường không mấy đẹp, khi xấu nó sẽ là một vết thương lòng. Nhược đã hai lần phá thai, hai bận hát khúc đoạn trường. Nhược trách mình muôn đời không làm chủ được bản thân. Nếu sáng suốt và cứng rắn thì lần thử nghiệm bằng lý trí kia lại bị đối tượng lọc lừa. Thua cuộc, cháy túi. Đời biến Nhược thành một kẻ vô sản. Không tiền của, không chức vị, không gia đình, không luôn một người hiểu mình. Cô đơn gieo cho Nhược cái ý tưởng, hãy chìm quên, đắm mình vào kinh kệ an tâm dưỡng tánh. Năm tháng trôi chênh vênh, trước khi đóng cửa diện bích, có người run rủi tình cờ phát hiện ra Nhược. Cô ta khai tên Trinh, chị còn nhớ em không? Nhược tần ngần, gạn đục khơi trong để mong hiện ra một hình bóng nằm lắng đọng dưới bao hư ảo của bộ nhớ 60 GB. Trinh người Huế, em gái một người bạn trai. Khi Nhược đến thăm anh ta, ngày đó Trinh còn bé xíu, không nhớ là chuyện dễ hiểu.

Hai thế hệ già trẻ dắt nhau vào quán nước tha phương tâm sự. Xa nửa vòng trái đất nhưng qua chuyện trò của họ, tưởng chừng như Huế đang nằm ngoài sân, xô cánh cửa là dẫm phải đất đá trầm mặc, là rêu phong thành quách, là gió Lào bỏng rát thiêu đốt nung lửa, là lụt lội sông Hương lên bờ cá lội đầy mương. Địa hình khắc nghiệt đói kém ảnh hưởng tới tính tình người ngợm. Răng ri rứa một lát lại đến ui tội chưa tề chi mà đoản hậu dễ sợ. Làm đày làm láo một lúc lại thành tâm chuyện vãn riêng mục bí ẩn chị em ta. Nhược nói, đời chị sưu tập được tá chuyện tình. Trinh nheo con mắt lá răm. Chỉ một tá, mười hai thôi? Láo chết, rứa cũng đủ tổn thọ rồi em nợ. Sướng sung chi mà phải phách tấu. Còn em? Noái chị đừng cười, nhiều quá, tới độ em chưa tỉnh trí để kiểm điểm làm phép toán cọng cho được minh bạch. Nhược quan sát Trinh, quả là tuổi trẻ tài cao, đúng là sóng sau dồn sóng trước. Hỏi thăm một vài nhân vật, hoá ra những kẻ kia từng ăn nằm qua với Trinh, bất luận tuổi tác chênh lệch dễ khiến người bình thường phải ái ngại e dè khi ráp lại. Lạ lùng chi những cái mặt mâm nớ chị. Ui chào, chơi kiểu chi ba de rứa em, chơi nỏ sợ cha già mẹ yếu.

Lạ. Tên con người có vận vào mình, vào số phận họ mang không? Có đấy. Nguyễn Khoa Nam, Lê Minh Đảo, Ngô Quang Trưởng… Xướng tên là thấy ngay ra một vị võ tướng tài ba lỗi lạc. tên họ đó tuyệt không thể áp đặt vào một vị quan văn chân yếu tay mềm. Nhưng Trinh, nói bó lỗi, mợ này thuộc loại ưa đi làm cách mạng để lật đổ sự dị đoan. Phải vin nhờ vô ca dao để minh hoạ thân phận Trinh mang:

Chữ trinh đáng giá ngàn vàng
từ anh chồng cũ đến chàng là năm
còn như yêu vụng nhớ thầm
họp chợ trên bụng hàng trăm sá gì!

Chuyện trò nóng sốt đâu hai canh giờ là bắt đầu nguội lạnh. Nhược đang tập quên, đang muốn quay đầu vào bờ mà ngồi gần ma nữ này thì thị vẽ ra bao là sóng dữ tai ương khó bề tìm nhặt chút thanh tịnh. Chị hết xí quách rồi em nợ. Vóc vạc em còn năng mược sức mà trửng giỡn. Chị có cho em một lời khuyên thành tâm thiện ý? Chị mô có tư cách để bảo ban ai. Hay là thế này, em thử ngả chữ ra giấy viết hồi ký thật trung thực, có sao nói vậy người ơi, bảo đảm khi in thành sách nó mà không đắt như tôm tươi thì em chặt đầu chị đi. Bạch hoá chuyện thầm kín chăn gối thì có khối thằng lo sốt vó chị hí. Ừ, hãy cho bọn đó biết chút lễ độ khi vày vò trong tay một cành hoa. Ông Mai Thảo nói “Đời tôi sử chép cả ngàn trang” thì cuốn hồi ký của Trinh e phải lên tới hai ngàn, chí ít. Cầm mỏi tay đọc mờ con mắt.

Họ chia tay trong thứ viễn ảnh sẽ gây sốt dư luận. Họ cả tin, họ sẽ trả thù cuộc đời bội bạc này bằng chữ viết, hoặc không thì tôi nói lần cuối, cạn tàu ráo máng cho lòng dạ nguôi ngoai, vay thiên trả địa sòng phẳng. Họ sẽ thêm một lần nữa thoát y, bày cho bá tánh soi mói chiêm nghiệm về cụm chữ hồng nhan đa truân.

Trinh nói, em đọc truyện của Kim Dung, ông ấy cho một nhân vật nữ mang tên y như chị rứa. Chu Chỉ Nhược, qua bao đổ vỡ đắng cay trong tình trường, cuối cùng hấp thụ võ học cái thế và được đề cử làm chưởng môn nhân phái Nga Mi. Đạo sĩ thúi phái Võ Đang lắm thằng tẩu hoả nhập ma.

Nhược quay đầu, tóc điểm bạc. Bầu trời Cali tha hồ mây trắng bay.

Hồ Đình Nghiêm